Jedna od aktivnosti ZHMS je praćenje i analiza klimatskih promjena. Zavod učestvuje u brojnim aktivnostima u vezi klimatskih promjena, poput izrade Nacionalne komunikacije Crne Gore prema Okvirnoj konvenciji Ujedinjenih Nacija, članstva u radnim grupama vlade za izradu nacionalnih planova, zakona, strategija, koje se odnose na uticaje, ranjivost i adaptaciju na klimatske promjene.
Svoje aktivnosti u oblasti klimatskih promjena realizuje i na međunarodnom nivou kao kontakt za IPCC (Međuvladin Panel za klimatske promjene), zatim kroz ekspertske timove WMO-a (Svjetske meteorološke organizacije), kroz aktivnosti EEA (Evropske agencije za životnu sredinu), kroz saradnju sa UNDP-em i drugo.
Klimatske promjene
Klimatske promjene se odnose na promjenu stanja klime koja se može identifikovati (npr. korišćenjem statističkih testova) promjenom srednje vrijednosti i / ili promjenljivošću njenih osobina, i koja traje dugo, tipično decenijama ili duže. Klimatske promjene mogu biti uslijed prirodnih unutrašnjih procesa ili spoljašnjih uticaja poput promjene solarnih ciklusa, vulkanske erupcije i antropogenih promjena u sastavu atmosfere i upotrebi zemljiša. Prema Okvirnoj konvenciji o promjeni klime (UNFCCC), u članu 1, klimatske promjene se definišu kao promjena klime koja je direktno ili indirektno posljedica ljudskih aktivnosti koje mijenjaju sastav globalne atmosfere i koja je pored prirodne varijabilnosti klime uočena tokom uporedivih vremenskih perioda.
To znači da UNFCCC pravi razliku između klimatskih promjena uslijed ljudskih aktivnosti kojima se mijenja sastav atmosfere i varijabilnosti klime uslijed prirodnih uzroka.
Varijabilnost klime
Varijabilnost klime se odnosi na promjenljivost srednjeg stanja klime i njenih drugih statistika (kao npr. standardne devijacije, pojavljivanje ekstrema, itd.) na svim prostornim i vremenskim razmjerama izvan pojedinačnih vremenskih događaja.
Izvor definicije: rječnik IPCC-a iz 5. Izvještaja o procjeni
Klimatski ekstremi
Ekstrem je pojava da je vrijednost vremenske ili klimatske promjenljive iznad / ispod granične vrijednosti u blizini gornjih / donjih krajeva opsega u kome se nalaze vrijednosti posmatrane promjenljive. Zbog jednostavnosti ekstremni vremenski događaji i ekstremni klimatski događaji se nazivaju „klimatski ekstremi“.
Izvor definicije: rječnik IPCC-a iz 4. Izvještaja o procjeni
Prvi nacionalni izvještaj Crne Gore o klimatskim promjenama >>>
Drugi nacionalni izvještaj Crne Gore o klimatskim promjenama >>>
Učestalost pojave suše u Crnoj Gori od 1981. do 2017., osjetljivost i uticaj
Sažetak: Cilj članka je da analizira učestalost suše u Crnoj Gori u periodu od 1981. do 2017. usled klimatskih promjena. Analiza je zasnovana na statističkim metodama, klimatskim projekcijama, dostupnim podacima daljinskog očitavanja i analizi uticaja suše. Analiza je pokazala da je suša postala češća pojava od početka 21. vijeka, a naročito 2000, 2003, 2007, 2008, 2011, 2012, 2017 i 2018. Ovakvi podaci su u skladu sa nacionalnim projektima i IPCC projekcijama za region Jugoistočne Evrope.
Prema istraženim istorijskim efektima suše na ekonomiju, okolinu i društvo u Crnoj Gori, potvrđeno je da su se u poslednjih nekoliko decenija posledice suše povećale više nego što su u 20. vijeku i da su praćene višim temperaturama nego u prethodnom vijeku.
Uzimajući u obzir visok rizik, sektori poljoprivrede, šumarstva i vodosnabdijevanja bi trebali biti centar pažnje.
Štabna vježba projekta BALANCE održana je 15-16. juna 2022. godine u Kumboru, Herceg Novi. Predstavnici tri lokalne opštine, Herceg Novi, Kotor i Tivat, simulirali su odgovor na scenario imaginarnog zemljotresa, koji je pogodio Boku Kotorsku.
Generalna skupština Ujedinjenih nacija, decembra 1994. proglasila je 17. jun Svjetskim danom borbe protiv dezertifikacije i suše. Ovaj datum se obilježava svake godine počev od tada, kako bi se ukazalo na sve veću opasnost od ovih pojava. Ovogodišnji Svjetski dan se obilježava pod sloganom “Rising up from drought together / Zajedno se uzdižemo iz suše”, čime se apostrofira značaj sinergetskog djelovanja svih subjekata u borbi protiv, sve izraženijih posljedica suše i degradacije zemljišta.
U organizaciji DWD – Njemačke meteorološke službe i EUMETNET-a (Evropske mreže nacionalnih meteoroloških i hidroloških službi) u Karlsruhe, Njemačkoj održana je 28. skupština EUMETNET-a.
